Заедно за здрави заедници, информирани избори и поддршка без стигма

Светскиот ден за борба против ХИВ/СИДА секоја година на 1 декември потсетува на важноста од превенција, рано тестирање, навремено лекување и борба против стигма и дискриминација. И покрај значителниот напредок во медицината, ХИВ и понатаму претставува јавно-здравствен предизвик кој бара континуирана едукација и поддршка на заедницата.

Што е ХИВ, а што е СИДА?

ХИВ (вирус на хумана имунодефициенција) е вирус кој го напаѓа имуниот систем.

СИДА е најдоцната фаза на нелекувана ХИВ инфекција, кога имуниот систем е значително оштетен.

Со современата терапија, лицата со ХИВ можат да живеат долг и здрав живот ако инфекцијата се открие рано и се третира навреме.

Како се пренесува ХИВ?

ХИВ се пренесува само преку:

незаштитени сексуални односи (вагинални, анални)

споделување игли и прибор за инјектирање дроги

од мајка на дете (за време на бременост, породување, доење)

контакт со крв или контаминирани медицински инструменти

ХИВ не се пренесува преку:

допир, гушкање, целивање

споделување прибор за јадење

капки во воздух, кашлање, кивање

комарци

секојдневен социјален контакт

Превенција – што можеме да направиме?

1. Редовно тестирање – особено ако постои ризичен контакт или промена на партнерот.

2. Користење кондоми при секој сексуален однос.

3. Безбедно користење на игли и медицински прибор.

4. Терапија за лица со ХИВ (АРТ) – спречува напредување во СИДА и го намалува ризикот од пренос.

5. ПрeEП и ПоЕП терапија

ПрЕП – превентивна терапија пред ризичен контакт

ПоЕП – терапија по ризичен контакт, најдобро во првите 72 часа

Значењето на тестирањето

Тестирањето е бесплатно, доверливо и доброволно.

Раното откривање:

овозможува навремено започнување терапија

спречува појава на компликации

го намалува ризикот од пренесување на ХИВ на други лица

дозволува нормален, продуктивен и здрав живот

Антиретровирусна терапија (АРТ) – современа медицина која спасува животи

АРТ е ефикасна, достапна и значително го подобрува квалитетот и должината на животот. Со редовна терапија, вирусното оптоварување може да стане немерливо, а тоа значи:

„Немерливо = Непреносливо“

Лицата кои имаат немерливо вирусно оптоварување не го пренесуваат вирусот сексуално.

Порака за 1 Декември

Овој ден е потсетник дека борбата против ХИВ е заедничка одговорност. Превенцијата почнува со информираност, а поддршката со емпатија. Со рано тестирање и современа терапија, ХИВ е инфекција со која може да се живее целосен и квалитетен живот.

Спец. д-р Светлана Живкова
Епидемиолог
Раководител на одделението по епидемиолошка дејност и социјално медицинска дејност
ЈЗУ Центар за јавно здравје – Штип
Тел 078 365 613